Хоразм амалий санъати ва ҳаёти музейи
Хоразм меъморий ёдгорликлар омбори бўлиб, уларнинг кўп қисми шаҳар ичкарисида жойлашган Ичан қалъа деворлари ичида жойлашган. Шаҳарда архитектура ва қурилишнинг гуллаган даври Қўнғиротлар сулоласи даврига тўғри келди. Хуллас, бу сулоладан бўлган ўн биринчи ҳукмдор Муҳаммад Раҳимхон II даврида Қози Калон мадрасаси қурилган.
Қози Калон мадрасаси 1905 йилда Ичан қалъа марказида шаҳар бош қозиси Муҳаммад Салим Охунд ташаббуси ва маблағи билан қурилган. Мадрасада узоқ вақт дунёвий ва диний фанлар ўқитилган.
Ҳозирда Қози Калон мадрасасида Хоразм амалий санъати ва ҳаёти музейи жойлашган. Музей экспозициясида XVIII-XIX асрларга оид асарлар, шунингдек, XX асрда яратилган нисбатан янги экспонатлар мавжуд.
Музейга ташриф буюрувчиларга Хоразм услубида ишланган кўплаб заргарлик буюмлари, қўлда ишланган гиламлар, сопол буюмлар, ёғоч ва тош ўймакорлиги, нақшинкор мисдан ясалган буюмлар тақдим этилмоқда.
Шунингдек, кулолчиликда ўзига хос Хоразм бадиий безакларини ҳам учратиш мумкин, унда Бухоро ва Самарқанд услубидагидек геометрик ва гулли чизмалар мавжуд эмас, балки ўзига хос тасвирлар мавжуд. Хоразм кулолчилигининг гуллаган даври XIX асрга тўғри келади. Хоразмнинг сопол буюмлари чолғу асбоблари, пичоқлар, кўзалар ва бошқа буюмлар чизмалари билан безатилган. Кулолчилик экспозициясининг асосий қисмини Усто Аллакор, Усто Юсупқулол, Искандар Қалантаров каби таниқли усталарнинг асарлари ташкил этади. Барча маҳсулотлар асосан яшил рангнинг турли тусларида ишлаб чиқарилади, бу Хоразм услубининг ўзига хос белгиларидан биридир.
Қолаверса, хоразмлик усталарнинг металларни безашда ҳам ўзига хос услублари бўлган. Чойнак, кўза, товоқлар, қозонлардаги безакларда шеър сатрлари, баъзан эса бутун тўртликлар бўлган.
Энг яхши ҳунармандлардан бири, Ўзбекистон халқ устаси, ёғоч ўймакорлиги Ота Палванов қўли билан ёғоч ўймакорлиги билан безатилган буюмлардан тайёрланган асарлар намойиш этилмоқда.
Хоразм амалий санъати ва ҳаёти музейи эски эмас, аммо шунга қарамай, ҳунармандлар томонидан тайёрланган буюмлар доимо сайёҳлар эътиборини тортади.